دبير جمعيت مبارزه با دخانيات ايران با بيان اينكه ضمن تاكيد بر اينكه ايران پايينترين نرخ ماليات بر دخانيات نسبت به نرم جهاني را دارد، در عين حال درباره مضرات سيگارهاي الكترونيك هشدار داد و گفت: اين سيگارها در حالي در كشور تبليغ ميشود كه بسياري از كشورها نسبت به تحريم مصرف سيگارهاي الكترونيكي اقدام كردهاند.
دكتر محمدرضا مسجدي در گفتوگو با ايسنا، با بيان اينكه معاهدهنامه كنترل دخانيات توسط سازمان جهاني بهداشت در سال ۲۰۰۳ به تصويب رسيد، اظهار كرد: تصويب معاهدهنامه كنترل دخانيات، يك حركت عظيم عليه مصرف دخانيات در سطح جهان به حساب ميآيد. پس از تصويب معاهدهنامه كنترل دخانيات، صاحبان و مافياي صنعت دخانيات در مسير توليد فرآوردههاي جديد گام برداشتند تا افراد بيشتري را گرفتار دخانيات كنند؛ چرا كه صنعت دخانيات به عنوان سومين صنعت سودآور جهان معرفي شده است.
وي در پاسخ به سوال ايسنا درباره سيگارهاي الكترونيك و ادعاي ترك دخانيات با استفاده از اين سيگارها، ادامه داد: شركتهاي توليدكننده محصولات دخاني ادعا ميكنند سيگارهايي توليد كردهاند كه فقط حاوي نيكوتين است و موادي كه در سيگارهاي كلاسيك وجود دارد در اين محصول وجود ندارد. شركتهاي دخاني ادعا ميكنند سيگارهاي جديد يعني سيگارهاي الكترونيكي نه تنها اعتيادآور نيستند و وابستگي كمتري دارند، بلكه از اين سيگارها ميتوان براي ترك دخانيات استفاده كرد. «ترك دخانيات»، يك شعار حق به حساب ميآيد اما شركتهاي توليدكنندگان دخانيات از يك شعار حق براي تحقق اهداف باطل استفاده ميكنند.
دبير جمعيت مبارزه با دخانيات ايران با بيان اينكه ضرر سيگارهاي الكترونيك در مقايسه با سيگارهاي كلاسيك كمتر نيست، افزود: شركتهاي توليدكننده دخانيات به سيگارهاي الكترونيك موادي مانند گليسيرين، مواد معطر و برخي از افزودنيها اضافه كردهاند. بررسيها بيانگر اين است مشتقاتي كه در ويپها و ساير سيگارهاي الكترونيك وجود دارد، اگر از دود سيگار و قليان بدتر نباشد، همان خطر و ضررها را به همراه دارد. نتايج مطالعات بيانگر اين است، استعمال سيگارهاي الكرونيكي سبب سكتههاي قلبي و مغزي، بيماريهاي مزمن تنفسي و سرطان ميشود.
اين متخصص با بيان اينكه برخي از كشورها نسبت به تحريم مصرف سيگارهاي الكترونيكي اقدام كردهاند، خاطرنشان كرد: آمريكا نسبت به تحريم مصرف سيگارهاي الكترونيك در تمام ايالاتهاي اين كشور اقدام كرده است. هچنين فرانسه اعلام كرده است كه مصرف ويپ و سيگارهاي الكترونيكي تا پايان سال جاري ميلادي در اين كشور ممنوع ميشود. اين كشور، طرح ممنوعيت سيگار الكترونيك را به اتحاديه اروپا ارائه داده تا ساير كشورهاي عضو اين اتحاديه نيز در جهت ممنوعيت مصرف سيگارهاي الكترونيك گام بردارند.
مسجدي با اشاره به ممنوعيت مصرف سيگارهاي الكترونيك در كشورهاي پيشرفته، گفت: اگرچه مصرف سيگارهاي الكترونيك در كشورهاي پيشرفته ممنوع شده اما اين دست سيگارها در كشورهايي مانند ايران مصرف ميشود؛ به نحوي كه قيمت ويپ در كشور از ۲۰۰ هزار تومان تا ۲ ميليون تومان است. اگرچه توليد و عرضه سيگارهاي الكترونيك در كشور ممنوع است اما برخي خواهان توليد سيگارهاي الكترونيك در كشور هستند. افرادي كه خواهان توليد سيگار الكترونيك در كشور هستند ادعاي خود تحت عنوان «جلوگيري از درآمد خارجيها و كسب درآمد داخلي» مطرح ميكنند و با درخواست خود، دولت و مجلس را تحت فشار قرار ميدهند.
دبير جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات ادامه داد: اگر سيگار الكترونيك در كشور توليد شود، سود از آن صاحبان ايده ميشود اما جوانان بايد تاوان توليد اين سيگار در كشور را بپردازند. نتايج مطالعات بيانگر اين است كه ۱۸ درصد از جواناني كه سيگارهاي الكترونيك مصرف ميكنند، گرفتار اعتياد مواد دخاني ميشوند. مضرات سيگارهاي الكترونيك محدود به اعتياد به مواد دخاني نميشود؛ بلكه ۶ تا ۸ درصد از افرادي كه سيگارهاي الكترونيك مصرف ميكنند، گرفتار اعتياد به مواد مخدر ميشوند.
دبير جمعيت مبارزه با دخانيات ايران با بيان اينكه ايران با اشاره به نرخ اعتياد در جوانان افزود: آمار و ارقام مربوط به اعتياد جوانان تكاندهنده است. باز هم تاكيد ميكنم افرادي كه موضوع توليد سيگارهاي الكترونيك را مطرح ميكنند فقط به فكر منافع مالي خود هستند اما نكته مهم و اساسي اين است توليد سيگارهاي الكترونيك ميتواند تمام اركان كشور را تحت تاثير قرار دهد.
وي گفت: رسانهها بايد موضوع آسيبهاي توليد سيگارهاي الكترونيك را در كانون توجه قرار دهند. نه تنها رسانهها بلكه وزارتخانههاي «علوم، تحقيقات و فناوري»، «آموزش و پرورش» و «ورزش و جوانان» بايد براي حفظ جوانان دست به دست يكديگر دهند و تفريحات سالم را براي جوانان فراهم كنند تا جوانان گرفتار مواد دخاني نشوند.
وي با بيان اينكه حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد صنعت محصولات دخاني به صورت مستقيم و غيرمستقيم در اختيار ايالات متحده است، اظهار كرد: براساس آمار و ارقام وزارت «صنعت، معدن و تجارت»، سالانه حدود ۷۰ ميليارد نخ سيگار در كشور توليد ميشود كه سهم عمده آن در اختيار شركتهاي خارجي است. شركت "Japan Tobaco International" حدود ۵۰ درصد سيگارهاي كشور را توليد ميكند؛ به عبارت ديگر، اين شركت ۳۵ ميليارد از ۷۰ ميليارد نخ سيگار را توليد و عرضه ميكند. همچنين شركت "British American Tobbacco" نيز حدود ۱۸ ميليارد نخ از مجموع سيگارهاي توليدي كشور را توليد و عرضه ميكند. در بهترين حالت ممكن، شركت دخانيات ايران حدود ۱۱ ميليارد نخ سيگار توليد ميكند؛ بر اين اساس، ۱۰ تا ۱۲ درصد از مجموع سيگارهاي كه در كشور توليد ميشوند، داخلي هستند و ساير سيگارها توسط عاملان شركتهاي خارجي توليد ميشود.
دبير جمعيت مبارزه با دخانيات ايران با بيان اينكه ۶۵ تا ۷۰ درصد سيگارهاي مصرفي كشور توسط كشورهاي خارجي توليد ميشود، گفت: قاچاق محصولات دخاني توسط شركتهاي خارجي توليدكننده محصولات دخاني انجام ميشود و اين شركتها از پرداخت ماليات فراري هستند. بررسيها بيانگر اين است ايران پايينترين نرخ ماليات بر محصولات دخاني را دارد. اگرچه مجلس براي افزايش نرخ ماليات محصولات دخاني تلاش كرد اما در نهايت ميزان نرخ ماليات بر محصولات دخاني سال جاري، ۲۸ درصد خردهفروشي است.
وي با اشاره به نرم جهاني ماليات بر سيگار گفت: نرم جهاني ماليات بر دخانيات ۷۶ درصد قيمت يك نخ سيگار است؛ به طور مثال، ميزان نرخ ماليات بر سيگار براي دو كشور پاكستان و اردن به ترتيب ۷۴ و ۸۶ درصد است. بسياري از كشورهاي دنيا كه از منظر اقتصادي به ايران شبيه هستند، نرخ ماليات بر دخانيات بالايي دارند و ماليات محصولات دخاني را صرف امور سلامت مردم ميكنند.
مسجدي با بيان اينكه برخي نسبت به افزايش نرخ ماليات محصولات دخاني انتقاداتي وارد ميكنند، افزود: مخالفان افزايش نرخ ماليات بر محصولات دخاني بر اين باور هستند كه افزايش نرخ ماليات ميتواند صنعت داخلي را با مشكل مواجه كند. اين ادعا در حالي مطرح ميشود كه بهترين حالت ممكن حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد سيگارهاي مصرفي در كشور توليد داخل هستند.