جداي از ذائقه در خيلي از مواقع رفتارهاي غلط غذايي خانواده عامل اصلي ايجاد بدغذايي در بچهها است.
ايسنا، بدغذايي كودكان از جمله معضلاتي است كه خانوادههاي زيادي با آن درگير هستند. در بسياري از دورهميها و مهمانيها پدران و مادراني را ميبينيد كه كودكانشان علاقهاي به خوردن غذا از خود نشان نميدهند و والديني كه بشقاب به دست دنبال آنها براي دادن يك قاشق غذا هستند. اين كه چرا اين كودكان تمايلي به خوردن غذا ندارند و خانوادهها چگونه ميتوانند اين مشكل را رفع كنند. شايد سوال بسياري از آنها باشد.
دكتر سميرا ابراهيماف متخصص تغذيه درباره بدغذايي كودكان ميگويد:
معمولا بدغذايي در بچهها اين گونه تعبير ميشود كه آنها از پذيرفتن غذاهاي جديد امتناع ميكنند و محدوديت خوراك دارند، يعني فقط يك سري از غذاها را ميخورند و تنوع غذايي ندارند.
وي در ادامه عوامل تاثيرگذار بر روي بدغذايي كودكان را اين گونه عنوان ميكند:
يك سري عوامل ژنتيكي هستند كه در تعيين ذائقه نقش دارند. به هر حال هر كسي ذائقهاي دارد. جداي از ذائقه در خيلي از مواقع رفتارهاي غلط غذايي خانواده عامل اصلي ايجاد بدغذايي بچهها است. در سنين پايين زماني كه تغذيه تكميلي شروع ميشود بچهها بايد با طعمهاي مختلف آشنا شوند. غذاها بايد به مقدار كم، و در زمان خودشان مصرف شوند. اين گونه نباشد كه به بچه 6 ماه، غذايي كه مربوط به 10 ماهگياش است، را بدهيم. بنابراين طبق پروتكلهاي تغذيه تكميلي بايد غذاهاي مختلف را تست كنند. سر سفره خانواده نيز بايد تا جايي كه امكان دارد با توجه به شرايط اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي هر خانواده غذاهاي مختلف گذاشته شود. اگر بچهاي از خوردن غذايي امتناع كرد نبايد آن را براي هميشه از سفره غذايي بچه حذف كنيم. گاهي اوقات لازم است يك غذا را 10 تا 15 بار به بچه ارائه دهيم تا بعد از آن، خوردن يا نخوردن آن را بپذيرد.
مطمئنترين افراد براي بچهها، پدر و مادرشان هستند از نظر آنها هر كاري كه والدينشان انجام دهند، پسنديده و قابل انجام است. بنابراين وقتي بچه ميبيند مادرش ميوه ميخورد اين بچه هم به خوردن ميوه گرايش پيدا ميكند. اما اگر مادري هيچ وقت خودش ميوه نخورد بچه ممكن است هيچ وقت سراغ خوردن آن نرود، از طرف ديگر اين بچه اگر ببيند مادر شكلات ميخورد يا خواهر و برادر بزرگترش چيپس و پفك ميخورند اين عادت در او شكل ميگيرد.
ابراهيماف درباره چگونگي رفتار خانوادهها با اين مشكل اظهار ميدارد:
تنوع غذايي داشته باشند. غذاهايي كه خيلي شور يا شيرين هستند را از بچگي، به آنها ندهيم تا بچهها گرايش به اين طعمها نداشته باشند، در غير اين صورت در بزرگسالي هم به سمت خوردن اين نوع از غذاها ميروند. در واقع هر چه سفره غذايي خانواده سالمتر باشد و كمتر غذاهاي ناسالم به بچه داده شود زمينه ايجاد اين نوع بدغذاييها كه فقط خوردن غذاهاي صنعتي است، ايجاد نميشود.
اين متخصص تغذيه استفاده از غذاهاي فست فودي را براي كودكان بدغذا و گرايش اين كودكان به سمت اين نوع از مواد غذايي را اين گونه تشريح ميكند:
اولين قدم اين است كه بچهها را در مواجهه با اين غذاها قرار ندهيم و اين كه وقتي بچه كار خوبي انجام ميدهد از غذاهاي فست فودي به عنوان جايزه استفاده نكنيم، تا بچه اين غذاها را با شادي تلفيق نكند. مثلا زماني كه نمره خوب ميگيرد جايزه مثلا پيتزا بگيرد اين بعد از يك مدت ديگر براش جا ميافتد كه بايد فقط از اين غذاها استفاده كند. طعم دهندههايي كه به اين غذاها اضافه ميشوند و نوع طبخشان جوري است كه بچهها راغبتر به خوردن آنها هستند و غذاهاي سنتي را نميخورند. بنابراين تا جايي كه امكان دارد براي آنها تهيه نشود. بچهها معمولا اگر براي مدتي گرسنه بمانند هر غذايي جلويشان بگذارند ميخورند. اين ما هستيم كه سليقهاش را دستكاري ميكنيم بچه ميفهمد كه اگر خودش را لوس كند يا مثلا 2 ساعت غذا نخورد بلاخره غذاي دلخواهاش براي او آماده ميشود. اگر مادر بتواند مقاومت و كمي تحمل كند و بلافاصله با هر بدغذايي كه پيش ميآيد اين غذاهاي صنعتي را جلوي بچه نگذارد ميل به خوردن آن هم قطعا كمتر ميشود.
وي در پاسخ به سوالي درباره علاقه نداشتن و نخوردن گوشت از سوي كودكان عنوان ميكند:
گوشت به هر حال منبع پروتئين است و انواع يا جايگزينهاي آن بايد حتما در رژيم غذايي باشد. اگر بچهاي گوشت تكهاي نميخورد ميتوان از چرخكرده آن استفاده كرد يا اين كه بچهاي ممكن است، گوشت پخته دوست نداشته باشد ميتوان از كبابي آن استفاده كرد. به هر حال با مدلهاي مختلفي ميتوان گوشت را درست كرد يا در غذاها به گونهاي مخلوط كرد كه بچه متوجه آن نشود. تا جايي كه ممكن است بايد سعي كنيد ذائقه بچه از طعم گوشت جدا نشود، چون هر چه كه فاصله بگيرد از نخوردن آن ديگر پذيرشاش براي بچه سختتر ميشود.
اما يك سري مواد غذايي هم داريم كه ميتوانند با درجات مختلف جايگزين گوشت شوند. براي مثال ميتوان از حبوبات در غذاي بچهها استفاده كرد تا مقداري پروتئين براي آنها تامين شود يا ميتوان از تخم مرغ استفاده كرد.
ابراهيماف درباره خواص زرده و سفيده تخم مرغ براي كودكان ميگويد:
تخم مرغ تركيبي است كه زرده و سفيدهاش اگر در كنار هم باشند بهترين جذب را دارند. پروتئين در سفيده و چربي در زرده آن است. حال اگر بچه اي زرده آن را نميخورد، سفيدهاش را هم اگر استفاده كند مشكلي ندارد و ميتواند به عنوان يك منبع پروتئين مخصوصا براي صبحانه مصرف شود.
تقريبا هر 2 عدد سفيده تخم مرغ به اندازه يك تخم مرغ كامل ميتواند انرژي به بچه برساند. اگر بخواهيم پروتئين خيلي خوبي به بچه برسد بايد 2 عدد سفيده را بخورد اما اگر 2 تا سفيد هم امكان نداشت، خوردن يك عدد هم كافي است. البته اين موضوع به سن بچه و جثه او هم بستگي دارد. همچنين حواسمان باشد كه بچه حساسيت به سفيده تخم مرغ نداشته باشند چون كه پروتئينهايي كه در سفيده تخم مرغ هستند ممكن است حساسيتزا باشند. بايد براي كودكان يك سال با مقدار كم شروع كنيم.